منشأ گرمای جو فوقانی مشتری به شکلی تصادفی کشف شد
دسته : نجوم
چند هفته‌ای از ورود فضاپیمای «جونو» به مدار سیاره‌ی مشتری می‌گذرد و هرچند عموم مردم منتظر شنیدن خبر یافته‌های جدید این فضاپیما از غول سیارات منظومه‌ی شمسی و قمرهای شگف تانگیز آن هستند، اما تازه‌ترین کشفیات از روی زمین و با استفاده از رصدخانه‌هایی انجام شده که صدها میلیون کیلومتر از این سیاره فاصله دارند.
تصویر حرارتی از سطح مشتری
کشفی تصادفی منشأ گرمای جو فوقانی مشتری
به تازگی، پژوهشگران دانشگاه بوستون در ایالات متحده و دانشگاه لیسیستر انگلیس توانسته‌اند در کشفی تصادفی، راز این گرمایش عجیب را برملا کنند. آن‌ها با استفاده از تلسکوپی در هاوایی تلاش می‌کردند نقشه‌ی حرارتی دقیقی از جو فوقانی مشتری تهیه کنند که در ارتفاع ۸۰۰ کیلومتری بالای لکه‌ی سرخ، محیطی به شدت داغ را با دمای ۱۶۰۰ کلوین (۱۳۲۷ درجه‌ی سلسیوس) کشف کردند. بررسی ویژگی‌های این ناحیه‌ی جدید نزدیک به یک ماه طول کشید، اما در نهایت پژوهشگران مطمئن شدند که این ناحیه‌ی عجیب، منشأ انرژی گرمایی لایه‌ی ۸۰۰ کیلومتری جو مشتری است. درون لکه‌ی سرخ که توفانی چهارصدساله به وسعت سه برابر زمین است، دو نوع نیروی پرتلاطم در تعامل با یکدیگرند؛ یکی امواج صوتی (آکوستیک) و دیگری امواج گرانشی (منظورمان البته امواج مکانیکی تحت تأثیر نیروی گرانش است، نه امواج گرانشی در بافتار فضازمان). وقتی این دو موج به یکدیگر برخورد می‌کنند، رو به بالا صعود کرده و در فرایندی شبیه به برخورد امواج دریا به ساحل، انرژی عظیم خود را به ترموسفر (لایه‌ی داغ در جو فوقانی) منتقل می‌کنند. این یافته صدالبته پرسش‌های جدیدی هم مطرح کرده است؛ مثلا چرا این ناحیه‌ی داغ فقط بر فراز نیمه‌ی شمالی لکه‌ی سرخ دیده می‌شود؟
در دیگر غول‌های گازی منظومه‌ی شمسی هم دمای جو فوقانی چند صد درجه‌ی سلسیوس بیشتر از آنی است که انتظار می‌رود و اخترشناسان حدس می‌زنند پدیده‌ای مشابه لکه‌ی سرخ، گرمای مورد نیاز را در آن سیارات تأمین کند.
مکانیسم احتمالی انتقال حرارت از چشم مشتری به جو فوقانی
منبع: پروفسورها
نظرات شما عزیزان:
